ZEBRA – interaktywna wystawa dla tych, którzy chcą dotknąć nauki

Nowe miejsce na mapie Zabrza

1 października 2025 roku na kulturalnej mapie Śląska pojawiło się nowe miejsce. ZEBRA, innowacyjna wystawa interaktywna, otwarta w zrewitalizowanej przestrzeni przy ul. Hagera w Zabrzu, na terenie obecnej Kopalni Sztuki, mieszczącej się w dawnych zabudowaniach Kopalni Węgla Kamiennego „Ludwik” w Zabrzu-Biskupicach.

ZEBRA działa w przestrzeni dawnej kopalni „Ludwik”, której industrialny charakter został zachowany i starannie wpisany w nowoczesną aranżację wystawy. Surowe ściany, stalowe konstrukcje i dawne elementy górniczej architektury stanowią naturalne tło dla interaktywnych instalacji, multimediów i eksperymentów.

Doświadczaj, odkrywaj, ucz się

W ZEBRZE nie ma biernego oglądania. Tu uruchamiasz eksponaty, testujesz zjawiska, wprawiasz mechanizmy w ruch i obserwujesz efekty własnych działań. Możesz zgłębić tajemnice ludzkiego ciała, sprawdzić, jak działają iluzje optyczne i zobaczyć prawa fizyki w praktyce. To nauka w formie zabawy — dzięki temu zostaje w pamięci na długo.

Przy każdym stanowisku znajdują się krótkie i przystępne objaśnienia, które pomagają połączyć doświadczenie z wiedzą. Dzięki nim złożone zjawiska stają się zrozumiałe, a otaczający nas świat bardziej logiczny i ciekawy.

O projekcie i jego twórcach

ZEBRA powstała jako oddolna, prywatna inicjatywa Jacka i Radosława – dwóch pasjonatów nauki, techniki i majsterkowania. Nie stoi za nimi żadna instytucja ani korporacja, lecz determinacja, ciekawość świata i przekonanie, że nauka powinna być dostępna, namacalna i inspirująca.

Znaczna część stanowisk i doświadczeń to efekt samodzielnej pracy Jacka i Radosława – od pierwszych pomysłów, przez prototypy, aż po działające mechanizmy. Wiele z nich powstawało dosłownie w garażach i domowych warsztatach, gdzie krok po kroku dopracowywali detale, testowali rozwiązania i udoskonalali konstrukcje. Ważną część elementów stworzyli przy pomocy drukarek 3D, które pozwoliły im projektować i drukować obudowy, części ruchome oraz modele, stopniowo tworząc dzisiejszą przestrzeń ZEBRY.

Animatorzy – przewodnicy w świecie nauki

Wraz z rozwojem projektu, do ZEBRY dołączył zespół animatorów, którzy pomagają odwiedzającym odkrywać działanie poszczególnych stanowisk. Wśród nich jest pan Tomasz – jedyny mężczyzna w kobiecej grupie – który podczas naszej wizyty pełnił rolę przewodnika, tłumacząc działanie eksponatów i wspierając w eksperymentowaniu. Animatorki i animatorzy dbają o to, aby zwiedzanie było przystępne, angażujące i pełne ciekawych obserwacji.

Historia spotyka nowoczesność

Połączenie dziedzictwa górniczego z nowoczesną technologią sprawia, że ZEBRA ma wyjątkowy, niepowtarzalny klimat i wyznacza nowy sposób prezentacji nauki na Śląsku. To przestrzeń, w której historia spotyka się z nowoczesnością, a ciekawość i pasja łączą się z praktycznym odkrywaniem świata.

W ZEBRZE możesz samodzielnie sprawdzać działanie eksponatów, obserwować zjawiska i doświadczać nauki w działaniu. To miejsce, które zachęca do eksperymentowania, zadawania pytań i odkrywania świata na własną rękę.

Tekst i foto: Katarzyna Grabowska