Pacjent jest najważniejszy. Książka o profesorze Zembali

 – „Niezwykła historia wybitnego lekarza, dobrego człowieka i mojego przyjaciela. Smutna, bo pokazuje, co się może wydarzyć, gdy medycyna przestaje wystarczać, a równie silnymi namiętnościami stają się polityka, władza nad wielkim szpitalem i wpływ na służbę zdrowia. Wielkość, której nie da się okiełznać” – taką recenzję książki pt. „Zembala. Szpital to ja. Historia słynnego kardiochirurga”, napisał Andrzej Bochenek, również kardiochirurg.

Biografia profesora Mariana Zembali właśnie się ukazała, napisali ją Judyta Watoła i Dariusz Kortko, dziennikarze „Gazety Wyborczej”. Znali Profesora od prawie trzech dekad, nad książką pracowali przez ostatnie trzy lata. Biografia, choć jeszcze „ciepła z drukarni”, już wywołała sporo dyskusji. Na jej promocji, która odbyła się 17 października, rozmawiano o życiu, pracy i cechach osobowości profesora Mariana Zembali. Wspominali go, prócz autorów, również zaproszeni goście, m.in. profesor Andrzej Bochenek, Jan Sarna, dyrektor Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu oraz Andrzej Sośnierz, lekarz, polityk i były prezes NFZ. Spotkanie prowadziła Ewa Niewiadomska. W przerwach między wypowiedziami, fragmenty biografii, czytał Antoni Gryzik, aktor Teatru Śląskiego.

Profesor Marian Zembala to wybitny, jeden z najlepszych polskich lekarzy. Dobro pacjentów, ich zdrowie i życie, było dla niego najważniejsze. Jednocześnie był bardzo wymagający dla swoich współpracowników. Wielokrotnie publicznie przekonywał, że nie ma operacji na sercu, której nie można by przeprowadzić w Zabrzu. I co ważniejsze, udowadniał to. Do Zabrza trafił w połowie lat 80., na zaproszenie profesora Zbigniewa Religi, towarzyszył mu przy pierwszym w Polsce udanym przeszczepie serca. Profesor Marian Zembala był świetnym kardiochirurgiem, po kilku latach został dyrektorem Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu. To właśnie pod jego kierownictwem zabrzański szpital stał się wiodącym ośrodkiem leczenia serca w Polsce. Sukcesy były ogromne, rozsławiały ośrodek w kraju i na całym świecie. Te największe to pionierskie operacje: pierwszy przeszczep serca i płuc, pierwszy jednoczesny przeszczep serca i nerki, coraz więcej przeszczepów u dzieci, udane przeszczepy płuc u chorych na mukowiscydozę. Profesor był też Posłem na Sejm oraz Ministrem Zdrowia.

 – Ta biografia to opowieść o człowieku pełnym sprzeczności – oddanym pacjentom i bezwzględnym dla pracowników. „Był jak lokomotywa, która rozjeżdża ludzi” – mówili ci, którzy z nim pracowali. Ambitny, niestrudzony, pędzący do przodu bez względu na przeszkody. Do końca nie chciał, a może nie umiał, się zatrzymać. Autorom udało się stworzyć wielobarwny portret człowieka, który zmienił oblicze polskiej medycyny, ale nie potrafił uratować samego siebie – głosi wpis na okładce książki.

Autorzy, Judyta Watoła i Dariusz Kortko to dziennikarze, od wielu lat związani z „Gazetą Wyborczą”. Judyta najczęściej pisze o zdrowiu, Dariusz od 2004 r. kieruje katowicką redakcją „Gazety Wyborczej”. Za swoje reportaże i cykle artykułów zostali wielokrotnie nagrodzeni, m.in. za napisany wspólnie reportaż „Zakładanie twarzy”, o pierwszej transplantacji twarzy w Polsce, otrzymali Nagrodę im. Karola Sabatha oraz nagrodę Grand Press w kategorii dziennikarstwo specjalistyczne. Razem napisali także kilka książek, m.in. „Czerwona księżniczka” o prof. Ariadnie Gierek-Łapińskiej oraz „Religa. Biografia najsłynniejszego polskiego kardiochirurga”, a także „Słodziutki. Biografia cukru”.

Co ważne, będzie kolejna okazja na spotkanie z autorami książki i rozmowę o profesorze Marianie Zembali. Ma odbyć się 5 listopada, w siedzibie zabrzańskiej Filharmonii, w Parku Hutniczym.

Tekst i foto: Katarzyna Włodarczyk